The Book Thief

"The Book Thief" Markus Zusak ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਨਾਵਲ ਹੈ। ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ "ਮੌਤ" ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਪਿੱਠ ਭੂਮੀ WWII ਦੇ ਸਾਲ ਹਨ। ਜਦ ਜਰਮਨੀ ਤੇ ਰੂਸ ਦੀ ਲੜਾਈ ਪੂਰੇ ਜ਼ੋਰ ਤੇ ਸੀ। liseal ਇਕ ਛੋਟੀ ਲੜਕੀ ਜਿਸਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਉਸਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਸਮੇਤ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਛੱਡਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਪਾਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ । ਟਰੇਨ ਵਿੱਚ ਭਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਸਮੇਂ liseal ਉਥੋਂ ਕਬਰ ਪੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਡਿੱਗੀ ਕਿਤਾਬ ਚੁੱਕ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
WWII ਦੇ ਇਸ ਔਖੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਇਕ ਯਹੂਦੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਸ਼ਰਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। Max ਜਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਬੇਸਮੇੰਟ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾ ਕੇ Mein kamph(My struggle) ਦੇ ਸਫ਼ੇ ਤੇ ਪੇਂਟ ਕਰਕੇ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖਦਾ ਹੈ।ਇਕ ਉਹ liseal ਨੂੰ ਗਿਫਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਦੂਸਰੀ ਉਸਦੇ ਸਮਾਂ ਆਉਣ ਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਰੱਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। 
ਕਿਸੇ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ "ਅੱਜਕਲ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ"
ਕਿਹਾ "The book Thief"
ਇਹ ਕਿਸ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਹੈ?
ਇਹ ਹਿਟਲਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੇ ਯਹੂਦੀ ਨਰਸੰਹਾਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ।
ਕਹਿੰਦਾ "ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹੁਣ"
ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੇ white tiger ਫਿਲਮ ਦੇਖੀ ਹੋਵੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਬਹੁਤ ਡੂੰਘਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਚਲਦਾ। ਕਹਾਣੀ ਟੈਂਕਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸੰਦੇਸ਼ ਅਲੱਗ ਹੈ।
ਫਿਲਮ 'ਚ ਇਕ ਟੈਂਕ ਕਰੂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਇਵਾਨ ਜੋ ਕਿ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਇਕ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਟੈਂਕ(ਚਿੱਟਾ ਟੈਂਕ) ਦੇ ਹਮਲੇ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਟੈਂਕ ਵਿੱਚ 85% ਸੜ ਜਾਂਦਾ, ਪਰ ਬਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੇ ਉਹ ਫਿਰ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਉਤਰਦਾ ਹੈ। ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਉਹ ਚਿੱਟਾ ਟੈਂਕ ਇਕ ਰਹੱਸਮਈ ਜਿਹਾ ਟੈਂਕ ਹੈ ਜੋ ਅਚਾਨਕ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ 'ਚੋਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਅਗਲੇ ਪਲ ਕਿਸੇ ਟੈਂਕ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸਦੇ ਇਕਦਮ ਪਿੱਛੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਵਾਨ ਉਸ ਟੈਂਕ ਦੀ ਤੋਪ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਟੈਂਕ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰਾਬੀ ਕਰਕੇ ਉਹ ਟੈਂਕ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ। ਬੇਕਾਰ ਹੋਇਆ ਚਿੱਟਾ ਟੈਂਕ ਉਥੋਂ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੰਗ ਲਗਭਗ ਖ਼ਤਮ ਹੈ। ਇਵਾਨ ਅਜੇ ਵੀ ਤਿਆਰੀ 'ਚ ਹੈ।ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ ਜੰਗ ਤਾਂ ਖਤਮ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਕਿ ਉਹ ਚਿੱਟਾ ਟੈਂਕ ਫਿਰ ਵਾਪਿਸ ਆਵੇਗਾ। ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ। ਉਸਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰੀ ਰੱਖਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਉਸ ਚਿੱਟੇ ਟੈਂਕ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਫਾਸੀਵਾਦ ਜਾਂ ਨਾਜੀਵਾਦ ਮੰਨ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਚਿੱਟਾ ਟੈਂਕ ਬਾਰ ਬਾਰ ਵਾਪਿਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਰੂਪ ਬਦਲ ਕੇ।
ਇਕ ਸਫ਼ੇ ਤੇ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਰਿਹਾ ਯਹੂਦੀ Max ਬੇਸਮੇੰਟ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਿਟਲਰ ਨਾਲ ਰਿੰਗ 'ਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦਾ ਚਿਤਵਦਾ ਹੈ। ਮੁਕਬਾਲੇ ਵਿਚ ਹਾਰ ਕਿਨਾਰੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਿਟਲਰ ਦਾ ਕੁਝ ਭਾਸ਼ਣ ਹੈ। ਉਹ ਸਫ਼ਾ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਚੱਲ ਜਾਵੇਗਾ।
ਹੁਣ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹੋ? ਦੇ ਕਹਿਣ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸ਼ਾਇਦ ਹਿਟਲਰ,ਨਾਜੀ, ww2 ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹਨ। ਪਰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖੋ ਤਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਰੂਪ ਬਦਲ ਕੇ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹਨ।
ਹਿਟਲਰ ਦੇ ਉਸ ਭਾਸ਼ਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਇਕ ਡਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜਬੂਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਗਿਣੇ ਚੁਣੇ ਪਾਤਰ ਹਨ।ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। liseal, Papa, Mama, Mayor's wife, Rudy, Max ਸਭ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪਾਤਰ ਹਨ।
Rudy ਇਕ ਪਿਆਰਾ ਲੜਕਾ ਹੈ। ਜਦ ਵੀ ਕੋਈ ਕੰਮ Liseal ਲਈ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਕਿਸ ਮੰਗਦਾ ਹੈ। ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਪਰ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ Rudy ਦੀ ਆਤਮਾ ਮੌਤ ਦੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਪਰ ਜਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ Rudy ਉਸ ਸਮੇਂ ਖੁਸ਼ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਦੁਖੀ Liseal ਨੂੰ ਰੋਂਦੀ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਵੇ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਸਕਦਾ?
Liseal ਤੋਂ ਬਾਅਦ Rudy ਦੇ ਕਰੈਕਟਰ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। 
ਨਾਵਲ ਦੱਸਦਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਾਫ਼ ਮਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪੇਗੰਡਾ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੇ ਉਸਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 
ਅੱਖ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੇ ਦੁਸ਼ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਜਦ Liseal ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਜੰਗ ਤੇ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ Liseal ਮੇਅਰ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਸਫ਼ੇ ਪਾੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਜਿਵੇ ਚੌਥੀ ਕੂਟ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਕਹਾਣੀ "ਮੈਂ ਹੁਣ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹਾਂ" ਵਿਚ ਜਿਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੰਕਟ ਸਮੇਂ ਦੁੱਖ ਭੁਗਤਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਨੋਸਥਿਤੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ ਉਂਜ ਹੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਦਾ ਦੁੱਖ ਭੋਗਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ।
ਕਿਤਾਬ ਅਰਾਮ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਅਜਿਹੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਕਹੋਗੇ ਕਿ ਚੱਲ ਇਕ ਚੈਪਟਰ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹ ਲਈਏ ਚੱਲ, ਇਕ ਹੋਰ ਤੇ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਮੇਂ ਥੱਲੇ ਰੱਖਣਾ ਤਾਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ ਹੀ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਥੱਲੇ ਨੂੰ ਰੱਖ ਪਾਉਂਦੇ ਕਾਫੀ ਦੇਰ।
ਬਾਕੀ ਰੂਪ ਬਦਲ ਕੇ ਆਉਂਦੇ ਚਿੱਟੇ ਟੈਂਕ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਨਣ ਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।